Kalp, onu her taraftan saran ve perikard olarak adlandırılan karmaşık katmanlı bir yapıya sahip yoğun bir torba içinde yer alır. Organın ana işlevi pompalama olduğundan (ve kardiyomiyositler tarafından yapıldığından), miyokard üzerinde bir "örtü" bulunması o kadar önemli bir unsur gibi görünmemektedir. Bu yazıda perikardiyal kesenin işlevlerini yerine getirmesine yardımcı olan yapıların hangileri olduğuna ve bunların kırılma riskinin ne olduğuna bakacağız. Kalbin "gömleği" insanı öldürebilir mi?
Perikard nedir ve hangi işlevi yerine getirir?
Perikard, kalbin bulunduğu seröz (bağ dokusu) kapalı bir kesedir. Şeklinde, geniş kısmı diyaframın merkezine sıkıca tutturulmuş eğik kesilmiş bir koniyi andırır (göğüs boşluğu ile karın arasındaki sınır, kaburgaların altından geçer). Yapının üst kenarı, sternumun köşesi seviyesinde biter (parmaklarınızı köprücük kemikleri arasındaki fossadan aşağı kaydırırsanız hafif bir şişkinlik hissedilir).
Yapı
Perikardiyal kesenin duvarı çifttir, şunları içerir:
- Kaba kollajen liflerinden oluşan dış tabaka (lifli) (vücutta, bu yapılar en büyük mukavemetin gerekli olduğu yerlerde kullanılır). Bu kabuk kalbe ek olarak ona bağlanan damarları da kapsar.
- İç tabaka (seröz, daha ince bir bağ dokusu plakasından oluşur). İki sayfa içerir:
- konu (alt seröz), ince bağ dokusu liflerinden oluşur;
- doğrudan seröz (mezotelyumla kaplı - ince kirpiklere sahip bir hücre tabakası, lenfin sıvı kısmını perikard tabakaları arasındaki boşluğa hareket ettirebilirler), iki plaka içerir:
- parietal (dış lifli tabaka ile birlikte büyür);
- iç (kalbin dış kabuğu, miyokard ile birlikte büyür).
Parietal ve iç plakalar arasında perikardiyal bir boşluk oluşur. Mezotelyumun çalışması nedeniyle hareket eden (bir yetişkinde 15-20 ml) seröz bir sıvı (bileşimde kana benzer, eritrositler ve diğer hücreler olmadan) sıvı ile doldurulur. Organın farklı evrelerinde perikardın dış ve iç katmanlarının serbestçe kaymasını sağlayan bir kayganlaştırıcı rolü oynar.
Perikardiyal kese iltihaplanma sürecinden etkilenirse, içerik miktarı artar. Kan pıhtılarının oluşumundan (kanda bulunan) sorumlu özel bir protein olan fibrin, yaprakların iç yüzeyine düşebilir. Burada yapışıklıklar oluşturur (plakalar arasında, onları birbirine yapıştıran ve birbirleri boyunca kaymalarını önleyen topaklar).
Torbalarda sıvı da birikebilir (iç tabakanın bir parçası olan seröz yaprağın plakaları arasındaki boşluğun fizyolojik genişlemesi). Bunlardan ikisi vardır: enine (kalbin tabanında, yukarıdan) ve eğik (perikardiyal kesenin diyaframa bakan alt tarafında bulunur).
Perikard geleneksel olarak birkaç bölüme ayrılmıştır:
- ön (sternuma bitişik - ön yüzeyde kaburgaların tutturulduğu düz bir kemik);
- alt (diyaframın tendon merkezine bağlı, yemek borusuna bitişik, aortun torasik kısmı, azigos damarı, ana bronşlar);
- lateral (sağ ve sol), akciğerleri saran plevra ile temas halindedirler.
Ligamentler - perikardın ve göğüs boşluğunda koruduğu organın sabit bir pozisyonunu sağlayan yoğun bağ dokusu lifleri demetleri - bu parçaların her birinden çevre organlara uzanır. Bu sabitleme sistemi sayesinde kalp, en yüksek korku derecesinde bile göğüsten dışarı fırlamaz.
Uygulamaları için ana görevler ve mekanizmalar
Perikardın ana fonksiyonları ve ilgili elementler tabloda sunulmaktadır.
| Görev | Yönetici yapısı | uygulama mekanizması |
|---|---|---|
| Kalbin sabitlenmesi | Ligamentler ve dış (lifli) kılıf | Bağın bir ucu perikardiyuma, diğeri yakındaki organlara sabitlenir: sternum, diyafram, kaburgalar, trakea, omurga, büyük bronşlar ve aort |
| Amortisman | bağ aparatı | Bağların temelini oluşturan yoğun bağ dokusu hafifçe gerilebilir ve orijinal durumuna geri dönebilir. Bu, dış şokların azaltılmasını sağlar (örneğin, bir düşme durumunda) |
| Perikardiyal boşlukta sıvı | Yaprakların kaymasını sağlamak, keskin dönüşlerde kalbi yer değiştirmesinden bir ölçüde korur. | |
| Koruma | Perikardiyal kesenin çok katmanlı yapısı, perikardiyal sıvı | Dış hasar için mekanik bariyer. Ayrıca göğüs boşluğundan gelen mikroorganizmaların miyokard ve endokardiyuma zarar vermesini zorlaştırır. |
| Sıvı, immünolojik aktivite gösterebilen (patojeni yok eden) bakterisit maddeler ve hücreler içerir. | ||
| Miyokardın kanla aşırı gerilmesinin önlenmesi | Perikardiyal tabakalardaki bağ dokusunun yoğun kollajen lifleri | Yeterince sert bir dış çerçeve, kasların tehlikeli bir şekilde gerilmesini ve deforme olmasını önler. |
| Çevredeki organların korunması | Perikardiyal boşluk ve içerdiği sıvı | Apikal dürtü (kalbin akut apeksinin her kasılmada yaptığı hareket) tıpkı bir çekiç kadar iyi çalışır. Perikardın katmanları birbiri üzerinde kayarken, kaburgaların çökmesini önleyen hareketin yoğunluğunu ve aralığını zayıflatırlar. |
Perikard hastalıklarını teşhis etmek için hangi yöntemler kullanılır?
Perikard, kalbin dış hatlarını çizer. Bu nedenle, değişikliklerine göre, perikardiyal kesenin bir veya daha fazla patolojisinin varlığını varsaymak mümkündür.
Perikard hastalıklarını teşhis etme yöntemlerinin özellikleri tabloda sunulmaktadır.
| teşhis yöntemleri | karakteristik işaretler | ||
|---|---|---|---|
| kalp sınırları | Doğrudan perikard | bunlara ek olarak | |
| Perküsyon (doktorun parmaklarıyla göğüs yüzeyine dokunarak sesin doğasının incelenmesi) | Genişletilmiş. Normatif anatomik noktalardan yanlara 0,5-2 cm sapmalar belirlenir (boğuk bir ses duyulur) | karakterize edilemez | Subjektif (insan faktörüne bağlı olarak) sebeplerden dolayı teşhis hataları mümkündür |
| oskültasyon | Kalp sınırlarının genişlemesi nedeniyle apeks tonlarını net dinleme noktası yer değiştirebilir. | Bazen perikardiyal sürtünme sesi duyulur (fibrin pıhtılarının birikmesi nedeniyle) | Sıvı varsa, kalp seslerini azaltır ve onları zayıf hissettirir. |
| Göğüs röntgeni | Genişletilmiş. Kalbin gölgesi küresel bir şekil alabilir (perikardiyal boşlukta sıvı biriktiğinde) | Tümör kitlelerinde taşlaşma (kalsiyum tuzu birikintileri) tespit edilebilir | Tansiyon pnömotoraks belirtileri görülebilir (kuru kardiyak tamponad nedeni olarak) |
| Kalbin ultrason muayenesi | Konturlardaki değişiklikler açıkça görülebilir: deformasyon, genişleme, patolojik katmanlar, travmatik yaralanmalar | Perikardın kenarlarının kalınlığını ve netliğini (iltihaplanma ve tümör süreci sırasındaki değişiklik), tabakalar arasındaki sıvının miktarını ve yapısını değerlendirmek mümkündür. | Boşluğun delinmesi (delinmesi) ve içeriğin boşaltılması (çıkarılması) için uygun bir yer (genellikle en düşük birikim noktasında) seçmenizi sağlar. |
| CT tarama | Katman katman, kalbin sınırları ile yakınlarda bulunan organlar arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarır (perikardiyal tümör bitişik dokulara doğru büyüdüğünde özellikle önemlidir) | Terapötik bir taktik seçmenize izin veren sıvı birikimlerinin, neoplazmaların ve adezyonların lokalizasyonunu çok net bir şekilde gösterir. | Kontrastın eklenmesiyle, perikardın (ve tümörlerin) vasküler ağı görselleştirilebilir. |
| perikardiyal ponksiyon | Ultrason sonuçlarına göre üretilmiştir | Delinme bariyeri gibi hissettiriyor | Sıvının doğasını (kan, iltihaplı efüzyon), bakterilerin varlığını, antibiyotiklere duyarlılıklarını öğrenebilirsiniz; kalbin pompalama işlevine müdahale eden fazla sıvıyı çıkarın |
Hastanın yaşamına yönelik başlıca tehditler nelerdir?
Perikard hastalıklarıyla dolu tehlikelerin özellikleri:
| Hastalık | alt türler | öz | hayati tehlike |
|---|---|---|---|
| Perikardiyal efüzyon | Seröz (bulaşıcı olmayan) | Perikardiyal boşlukta farklı nitelikte (500 ml'ye kadar) aşırı sıvı birikmesi | Ana tehdit, kalp debisinde bir düşüşe ve hastanın ölümüne yol açan tamponaddır (dışarıdan sıkıştırma, ventriküllerin gevşemesi sırasında yeterli kan birikmesine izin vermez). Dolaylı kalp masajı etkisizdir |
| Pürülan (patojen perikardiyal boşluğa ve sinüslere girdiğinde) | |||
| lifli | Yapraklara çok fazla fibrin düşer, yapışıklıklar oluşur (yapışmalar ve mühürler) | ||
| hemoperikardiyum | Miyokard yaralanması ve açılan kanama sonucunda kalp, kanı aorta değil perikardiyal boşluğa doğru iterek kendini sıkar. | ||
| zırhlı kalp |
| Yarıkta sıvı yerine granülasyon dokusu oluşur, bu da olgunlaşma sırasında kalbi "küçülür" ve sıkıştırır. Daha sonra kalsiyum birikir, bu da daha fazla sıkıştırmaya yol açar. | Sadece perikardın değil, aynı zamanda miyokardın da yapışıklıklarla çimlenmesi ve organın pompalama fonksiyonunda azalma |
| tümörler |
| Değiştirilmiş hücreler topluluğu | Hayati organların çimlenmesi (örneğin büyük damarlar) işlevlerinin ihlaline neden olacaktır. |
| kistler | En yaygın olanları sölomiktir. | Perikardın ince duvarlı kese benzeri çıkıntısı | Eğitimin kopması, plöropulmoner şok, refleks kalp durması ve solunum gelişimine yol açar. |
Tedavi yöntemleri
Bir hastayı iyileştirmek için şunları kullanın:
- Konservatif terapi:
- antibiyotikler (perikardiyal sıvıda mikroorganizmaların varlığında);
- anti-inflamatuar ilaçlar;
- sitostatik ilaçlar (bir tümör varlığında).
- Operasyonel yöntemler:
- perikardın delinmesi (fazla sıvıyı boşaltmak için);
- cerrahi düzeltme (kistlerin, tümörlerin eksizyonu);
- Perikarditotomi (fazla sıvıyı çıkarmak ve kalbe erişim sağlamak için)
- perikardiyektomi ("ayırma" - zırhlı kalpte sertleştirilmiş torbanın ayrılması).
Sonuçlar
Perikard, kalbi çevreleyen ve farklı katmanlardan oluşan kesedir. Liflerin ana işlevi koruyucudur, seröz, şok emici sıvı üretimidir. Perikardiyal kese, organı yer değiştirme, yaralanma ve mikroorganizmaların penetrasyonundan korur. Perikardın ana hastalıkları: farklı bir efüzyon, zırhlı kalp, tümörler ve kistler karakterine sahip eksüdatif inflamasyon.
Doktorun profesyonelliği, en iyi tedavi yöntemini seçmenize yardımcı olacaktır: konservatif (ilaç kullanarak) veya ameliyat (küçük cerrahi - delinme veya tam teşekküllü cerrahi).
